dinsdag 27 januari 2009

Digitale bereikbaarheid van docenten

Hoe belangrijk is het om als docent digitaal zichtbaar te zijn? Of met andere woorden: is het als docent nodig om ook actief bezig te zijn met MSN Messenger, een profiel op Hyves of LinkedIn te hebben, te Twitteren, een blog bij te houden of wellicht je colleges te filmen en op YouTube te zetten? Over dit vraagstuk verzorgde ik maandagmiddag 26 januari een korte presentatie voor mijn collega's van het Instituut voor Communicatie & Media van de Hanzehogeschool. En dit alles tijdens onze 2-maandelijks Kenniscafé waar we elkaar op de hoogte brengen van interessante ontwikkelingen, nieuw onderzoek en bijzondere projecten.

Ik had het onderwerp niet zo maar gekozen. Bij veel collega's en diverse vakgenoten is wel bekend dat ik een groot voorstander ben van het experimenteren met de digitale mogelijkheden. Vooral omdat ik dit leuk vind en bij mij past. Bovendien houd ik mijn kennis scherp en past het goed bij de belevingswereld van veel studenten. En tot slot omdat het communicatie- en informatiemiddelen zijn en als docent bij het Instituut voor Communicatie & Media is wel het handig als je weet wat er te koop is en hoe het werkt.

Het was mij al vaker opgevallen dat niet alle studenten en mijn collega's goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden en wat je er mee kunt. Nog maar even los van de vraag of je er wat mee moet. Dus een 'lesje' Twitteren, chatten via MSN, het onderhouden van een profiel, etc. leek mij wel op z'n plaats. En daar was ons Kenniscafé een goede mogelijkheid voor.

Het was een pittige middag. Oké, de opkomst had beter gekund. Maar er was genoeg publiek voor een stevige discussie over de digitale zichtbaarheid van de docent. Enkele van mijn collega's hadden nogal wat vragen. Waarom zou je buiten kantooruren moeten chatten over schoolse zaken met studenten? Waarom zou je een profiel bij LinkedIn moeten hebben? Aan het filmen en op internet plaatsen van colleges zitten wel enkele belangrijke nadelen, toch? En Twitteren? Wat is er nu leuk aan om de wereld te laten weten dat je op dit moment een blogbericht schrijft, dat ik morgen naar Beeld en Geluid ga met een groep studenten in het kader van het vak 'Informatie en Cultureel Erfgoed' en dat ik 2 groepen studenten begeleid voor het lesthema Marketing Intelligence (ze schrijven een marktverkenning over de koffiemarkt en de cruisemarkt)?

Uiteraard is het allemaal een eigen keuze maar het brengt me wel het nodige:

  1. Ik ben met MSN Messenger ook bereikbaar voor studenten op andere tijden dan alleen overdags op school. Niet altijd, alleen als ik het nodig vind (zoals vanavond, de studenten leggen de laatste hand aan hun marktverkenning en via MSN kunnen ze de laatste korte vragen stellen).
  2. Door het zelf mee doen aan de digitale wereld heb ik meer zicht op wat studenten doen en leuk vinden. Het is toch wel cool als je in de klas kunt zeggen dat je Twitter en een profiel op Hyves en LinkedIn hebt (wattuhh, meneer? LinkedIn?? Wat is dat?)
  3. Door middel van bloggen en twitteren laat ik het werkveld zien wat we doen (en wat ik doe). Het heeft me al diverse nuttige en leuke contacten én tips opgeleverd!
  4. Via mijn profiel bij LinkedIn kom ik contact met bekenden en onbekenden waar studenten projecten kunnen uitvoeren (stages, afstudeeronderzoeken en themaprojecten tijdens de lessen). And last but not least,
  5. Digitale bereikbaarheid en digitale zichtbaarheid heeft wat met mij te maken. Door de webtoepassingen kan ik informeren, communiceren en publiceren. En dat zijn enkele de kernwoorden voor wat ik doe en wie ik ben.













Uiteraard heeft het ook keerzijden, namelijk:
  • het kost tijd (vooral het bijhouden van mijn blogs);
  • je moet met studenten goede afspraken maken wanneer er wel en wanneer er niet gechat wordt (mijn MSN staat niet continu open, daar word ik gek van);
  • je moet met jezelf goede afspraken maken over het archiveren van belangrijke berichten (laat studenten belangrijke communicatie wel mailen anders moet je meerdere archieven bijhouden van binnengekomen berichten);
  • Je moet constant nadenken wat je communiceert, waar en hoe (je gaat vertrouwelijke informatie over een project dat een student uitvoert in het werkveld niet op Twitter of je Blog zetten!).
Inmiddels denk ik na over het filmen van colleges om die op onze server of YouTube te zetten. Interessant, want het helpt de student als ze een college nog eens kunnen terugkijken. Maar ja, er zijn ook nadelen. Dat bleek wel tijdens ons Kenniscafé. Niet alles wat je in een college zegt (en hoe) is voor openbaarheid vatbaar. En blijven studenten niet weg bij colleges als ze weten dat ze het later thuis kunnen bekijken? En hoe ga je om met vragen en feedback? Hmmm, dan toch maar vaker de MSN open zetten?

Afijn, digitale bereikbaarheid en digitale zichtbaarheid levert de nodige stof tot nadenken op. Maar dat is ook het leuke ervan! Zeker in een tijdperk waarin internet erg bepalend is voor onze informatie- en communicatievoorziening. Niet alleen privé maar ook op school!

Ik houd u op de hoogte (ik hoop dat ik er de tijd voor vind).

Groet
Kees

Oh ja, als u soms dacht dat alle jongeren tegenwoordig online zijn dan heeft u het mis. Ik doe op de Hanzeschool vaak kleine onderzoekjes onder onze studenten. MSN en Hyves zijn populair maar bloggen, twitteren etc. valt tegen hoor. We consumeren toch vooral veel en sommige studenten lopen vaker achter op de ontwikkelingen dan u en ik denken.

7 opmerkingen:

Rene Nederhand zei

Kees,

Als jij wilt experimenteren met het opnemen van colleges zou je dan niet willen meewerken met een aantal experimenten van ICTO rond het digitaliseren van colleges? We doen dat met apparatuur als Presentations2go en Mediasite.

Een andere mogelijkheid is het participeren in Sharepoint als digitale samenwerkingsomgeving. Lijkt me interessant voor studenten.

Momenteel doet ICM aan niets mee en heeft aangegeven daar ook geen interesse in te hebben, maar als ik jouw verhaal zo lees is -onder docenten- die belangstelling er wel degelijk.

Groet,
Rene

Unknown zei

Leuke, interessante blog Kees!

Groet,
Selma

Anoniem zei

Hallo Kees,

Ik ben een voorstander van een Instituut blog, daar waar docenten en studenten kunnen posten waar ze mee bezig zijn.

Op dit moment is er geen interactieve mogelijkheid om van gedachten te wisselen.

Neem twitter, daar komen leuke nieuwtjes voorbij, welke aan mij voorbij zouden gaan, wanneer ik geen twitter account had gehad

Op deze manier kunnen docenten en studenten informatiebronnen delen

Groet,

Joost Jonker

Anoniem zei

Beste Kees,

interessant onderwerp voor het kenniscafé. Ik kon er helaas zelf niet bij zijn maar heb je post gelezen. Een mooi begin, maar het roept wel een paar vragen op.

Je stelt bijvoorbeeld voor dat het helemaal niet erg hoeft te zijn om in privé-tijd op MSN beschikbaar te zijn voor vragen. Helemaal mee eens. Als je geen vragen wilt, ga je gewoon niet online. Maar hoe verhoudt zich dit tot je persoonlijke, privé-communicatie? Als je bijvoorbeeld wel online wilt zijn om met je vrienden te chatten, maar niet beschikbaar wilt zijn voor studenten. Verschillende accounts bieden geen uitkomst, want de situatie kan ook zijn dat je voor beide groepen beschikbaar wilt zijn. Wellicht ligt hier een rol voor de software-ontwikkelaars om nauwer aan te sluiten bij het voortschrijdende inzicht van digitale communicatie en de mogelijkheid te bieden je verschillend op te stellen richting verschillende gebruikersgroepen. Er zit natuurlijk ook een verschil in of je de tools gebruikt bij wijze van experiment, of dat je ze omarmt en als gegeven meeneemt in je communicatiemogelijkheden. Ik bespeur nog een beetje de kijk-je-docent-zit-op-Hyves euforie.

Mijns inziens raakt een en ander ook aan virtuele identiteit en met name het onderhouden van verschillende 'multiple identities'. Het meest voor de hand liggend is het onderscheid tussen je professionele identiteit en je privé identiteit. Zo is de tool LinkedIn voor mij vooral een handigheid in zakelijke communicatie en contacten, maar is het karakter van bijvoorbeeld Hyves veel vrijer en meer op de persoon gericht.

Dit alles is trouwens geheel hypothetisch: in de praktijk gooi ik het zelf door elkaar en geef ik op Hyves een professionele insteek en verwijs ik naar LinkedIn en mijn blog (www.gamedesignanddevelopment.nl). Ook zitten er wel studenten tussen mijn Hyves-vrienden. Het is mijn ervaring dat juist in het schemergebied, waar niet per se duidelijk is vanuit welke rol je ergens naar kijkt, de meest interessante en innovatieve ideeën ontstaan. Dit sluit wel een beetje aan bij een generatie-trend, waarin je eigenlijk overal als jezelf bent en pas in tweede instantie, en als onderdeel van het totaalplaatje, als docent, coordinator, professional, privé-persoon, muzikant, etc. Overigens bespeur ik bij onze (CS-)studenten ook een toenemende afkeer van o.a. Hyves, vanwege het hoge kijk-mij-eens- en ik-heb-tweehonderd-vrienden-gehalte.

Tot slot rijst te de vraag of een en ander niet veel verder zou moeten gaan. Een organisatie als een HBO-instelling kan dergelijke social tools ook vanuit de organisatie omarmen en faciliteren. Waarom wordt je Hanzehogeschool-emailadres niet automatisch een MSN-account voor overleg met collega's en studenten? En we zouden ook naar de ontwikkelkant kunnen kijken. In het kader van Draadloos Groningen heb ik bijvoorbeeld eens een tool geschetst waarbij studenten (en waarom niet ook bedrijven, collega's, etc.) op basis van een kennisvraag de dichtsbijzijnde beschikbare expert (docent) op dat vakgebied kunnen vinden. In deze richting zijn natuurlijk nog veel meer mogelijkheden te verzinnen om een onderwijsorganisatie te moderniseren en via technologie een kwalitatieve meerwaarde te bieden.

In reactie op Joost: ik zou i.p.v. een ICM-blog dan willen voorstellen een mash-up site te maken, waarin Twitter, blogs, etc. van alle betrokkenen samenkomen. Zo voorkom je dat je meerdere kanalen moet gaan onderhouden maar onstaat juist een meerwaarde vanuit de som der delen. Wat mij betreft gecombineerd met portfolio, forum, etc.

Groet,

Eelco

Anoniem zei

Lijkt me een interessant vraagstuk. Moet je meegaan met de digitalisering van de samenleving of is "schoenmaker blijf bij je leest" van toepassing.

Anoniem zei

Inderdaad, leerlingen Hyves'en er lustig op los maar Twitter krijg ik er maar niet bij ze in. Jammer.
Ook Facebook (veeeeel beter dan dat kinderachtige Hyves) kent amper leerlingen.

Anoniem zei

@ Anoniem:
Waarom op Facebook als al je vrienden (en de rest van bijna alle Nederlanders) op hyves zitten?